Jak tłumaczyć nazwy zagranicznych miejscowości?
Tłumaczenia z języka obcego na język polski to bardzo dobrze rozwinięta dziedzina. Przez wiele lat autorzy przekładów praktykowali tłumaczenia, dlatego dziś praktycznie nie istnieje treść, której nie można przetłumaczyć na język polski. Tłumaczenia mowy potocznej czy slangu lub dialektu nie stanowią problemu, choć jeszcze niedawno nie było to tak popularnie zjawisko. Mało zleceń pojawiało się w biurach tłumaczeń, które zawierały mowę potoczną. Obecnie coraz częściej tłumaczy się treści, które nie zawierają tylko języka oficjalnego. Zapotrzebowanie na tłumaczenia rośnie, rośnie też różnorodność treści. A więc czy nic już nie sprawia problemów podczas procesu tłumaczenia? Zdarzają się, nie jest tak lekko jakby się wydawało. Co w przypadku nazewnictwa miast? Jak tłumaczyć nazwy zagranicznych miejscowości? Czy zawsze znajdzie się odpowiednik w języku polskim? A może lepiej nie ruszać nazw własnych i zapisywać je oryginalnie? W tym artykule znajdą się odpowiedzi na te oraz inne pytania związane z tłumaczeniem nazw zagranicznych miejscowości.
Czy każdą nazwę zagranicznych miejscowości należy tłumaczyć?
Z niektórymi nazwami miast sprawa jest prosta i nie trzeba się specjalnie wysilać, aby zapisać je w języku polskim. Kiedy ma to miejsce? Wtedy, gdy pisownia nazwy jest identyczna w języku obcym i polskim. Przykładem może być Berlin, Amsterdam czy Oslo. Wymowa może odbiegać od polskiej, ponieważ każdy język charakteryzuje się akcentem i sposobem wypowiadania poszczególnych głosek. Jednak pisownia jest tożsama z polską. W takich przypadkach tłumaczenie oczywiście istnieje, ale w efekcie daje taki sam zapis w obu językach.
Sprawa wygląda inaczej, gdy pisownia odbiega od polskiej. Czy oficjalny dokument powinien zawierać zapis polski czy oryginalny? Wiele osób uważa, że nazwy własne powinny pozostać w formie oryginalnej. Jednak, co robić, gdy mamy pewność, że dana miejscowość występuje w odmiennej pisowni w języku polskim? A może nie mamy pewności czy taka opcja istnieje. Jak wtedy wykonać prawidłowo tłumaczenie nazwy zagranicznych miejscowości? Istnieje rozwiązanie, które rozwieje wszelkie wątpliwości.
Ciekawy artykuł: Techniki tłumaczenia wyrażeń dialektalnych
Jak tłumaczyć nazwy zagranicznych miejscowości? – urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata
Jeśli dana miejscowość zagraniczna posiada swój odpowiednik w języku polskim, należy używać polskiej nazwy. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej wskazuje, że stosować trzeba polskie nazwy, zawsze gdy jest taka możliwość. Tłumaczenie można zaniechać na wniosek osoby, której dotyczy przekład. Jednak poparte to musi być bardzo dobrymi argumentami. W innym przypadku, skorzystać można z Urzędowego wykazu polskich nazw geograficznych świata.
Czasem nie można odnaleźć polskiego odpowiednika w wykazie. Co w takiej sytuacji? Czy wtedy należy usilnie tłumaczyć nazwy geograficzne miejscowości? Absolutnie, nie. Jeśli dane miasto nie istnieje w wykazie, należy je zapisać w sposób oryginalny. A co jeśli pisownia zawiera znaki diakrytyczne? Trzeba uszanować pisownię danego języka i zastosować znaki, z których składa się wyraz. Oznacza to, że miasto w sąsiadujących z nami Czechach zawsze powinno być podawane jako Hradec Králové, a norweskie miasto znajdujące się za kołem podbiegunowym nigdy nie powinno mieć formy innej niż Tromsø.
Warto przeczytać: Ile czasu zajmuje tłumaczenie?
Jak tłumaczyć nazwy zagranicznych miejscowości? – alfabet niełaciński
Sprawa jest nieco łatwiejsza, gdy mamy styczność z alfabetem łacińskim. O wiele łatwiej jest tworzyć tłumaczenie nazw miast, gdy składa się ze znanych liter. rzecz komplikuje się, gdy do rąk tłumacza trafia treść zawierająca chińskie „krzaczki” lub cyrylicę? W tłumaczeniu musi pojawić się zapis łaciński. Treść poddawana jest transliteracji. Dokonuje się tego na trzy sposoby. Dla języka chińskiego stosuje się zapis fonetyczny pinyin.
Języki korzystające z cyrylicy powinny być tłumaczone zgodnie z transliteracją podaną przez Komisję Standaryzacji lub opierając się na zapisie w oficjalnych dokumentach osoby, której tłumaczenie dotyczy. Większość paszportów, które zawierają problematyczne języki, podaje nazwy przetransliterowane. W szczególnie trudnych przypadkach zalecany jest kontakt z Komisją.
Podsumowując, tłumaczenie nazw miejscowości zagranicznych powinno być dokonane, gdy istnieje dana nazwa w urzędowym wykazie. Jeśli nie ma jej w wykazie, należy ją zapisać w formie oryginalnej. Alfabet niełaciński należy poddać transliteracji zgodnie z wytycznymi Komisji, opierając się o normy danego państwa lub korzystając z zapisu fonetycznego w oficjalnym dokumencie osoby, której dotyczy przekład.
Koniecznie sprawdź:Jak łączyć pracę tłumacza z inną?
Mam na imię Mieszko i pochodzę z małej miejscowości we wschodniej Polsce. Od czterech lat mieszkam i pracuję w Lublinie, który stał się moim drugim domem. Na co dzień pracuję jako tłumacz, a moją pasją jest pisanie. Lubię sporo czytać, dzięki czemu poznałem cienką, choć bardzo wyraźną linię pomiędzy teorią i praktyka. Z przyjemnością podzielę się z Państwem moim doświadczeniem i wiedzą. Poza pracą moją drugą pasją jest sport, który uprawiam od dziecka, co sprawia, że o kondycję nie muszę się martwić.