Język urzędowy w Szwajcarii
Oficjalny kogiel-mogiel językowy- tylko w Szwajcarii
Postanowiłeś wyjechać do Szwajcarii, ale właśnie zdałeś sobie sprawę z tego, że język szwajcarski nie istnieje, a może dowiadujesz się o tym dopiero teraz? Dokładnie tak, oficjalny język szwajcarski nie istnieje, Szwajcarzy korzystają w codziennym życiu, jak i w urzędowych sprawach z kilku języków, takich jak niemiecki, francuski czy włoski. Niestety to nie wszystko, co musisz wiedzieć o tej szwajcarskiej, językowej układance. Jeżyk urzędowy w Szwajcarii nie jest prostą kwestią.
Sama Szwajcaria jest krajem unikalnym na skale nie tylko europejską. O jej neutralności w większości wojen wszyscy prawdopodobnie wiemy, o tym, że słynie ze swoich banków i rezerw złota także, ale z tego, że w jej obrębie funkcjonuje tak wiele, różnorodnych języków, już nie wszyscy zdają sobie sprawę. Myśląc o wyjeździe do tego kraju, warto jest zorientować się, w jakim regionie, damy radę funkcjonować z naszymi umiejętnościami językowymi.
Kantony, szwajcarskie województwa
Porównanie do województw jest nie całkiem trafione, gdyż kantony to praktycznie samodzielne jednostki terytorialne, czasem nawet o większej samodzielności niż poszczególne stany w USA, niemniej jednak są formą podziału administracyjnego, podobnie jak nasze województwa.
Podział na kantony determinuje podział na obowiązujące języki urzędowe w Szwajcarii. Granice kantonów, w większej mierze pokrywają się z granicami występowania konkretnych języków i dialektów. Niestety tylko „w większej mierze” gdyż sprawy językowe w Szwajcarii są bardzo płynne i fakt, że znajdujemy się w jakiejś wiosce w kantonie włoskim nie gwarantuje nam na 100%, że z wszystkimi mieszkańcami dogadamy się w tym języku.
Jeden, dwa, a może trzy języki urzędowe?
Szwajcaria ma 26 kantonów i każdy z nich ma własne przepisy dotyczące języków urzędowych. 22 kantony uznają tylko jeden język urzędowy, ale, tutaj już występuje problem, tylko w 17, tym językiem jest niemiecki, w 4 francuski, a w jednym włoski. W ten sposób zostaje nam jeszcze 4 kantony, z których 3 mają dopuszczalny zarówno niemiecki, jak i francuski, a 1- aż trzy języki- włoski, niemiecki i retoromański.
Jaki kanton, taki język urzędowy w Szwajcarii
Kantony francuskie- tutaj bez problemu porozumiesz się w języku francuskim:
Genewa;
Jura;
Vaud;
Neuchâtel.
Kantony włoskie- tutaj potrzebny będzie ci włoski:
Ticino.
Kantony niemieckie- znajomość niemieckiego jest praktycznie nieodzowna:
Zurych;
Lucerna;
Uri;
Schwyz;
Obwalden;
Nidwalden;
Glarus;
Zug;
Solura;
Bazylea;
Szafuza;
Appenzell Ausserrhoden;
Appenzell Innerrhoden;
Sankt Gallen;
Argowia;
Turgowia.
Kantony dwujęzyczne- można wybierać między niemieckim, a francuskim:
Berno;
Fryburg;
Valais.
Kanton, w którym w urzędzie porozumiemy się, zarówno we włoskim, niemieckim, jak i retoromańskim:
Gryzonia.
Obowiązujące języki urzędowe w Szwajcarii nie gwarantują nam, że w danym miejscu (poza oczywiście, urzędami), z pewnością da się porozumieć z miejscowymi w języku oficjalnym danego kantonu. Zarówno wieś, jak i miasto rządzą się swoimi własnymi prawami, a silne różnice w dialektach poszczególnych regionów tylko utrudniają sprawę.
Język urzędowy w Szwajcarii nie tylko w urzędach
Nazwa wskazuje, że ze znajomością danego języka, uznanego za urzędowy poradzimy sobie w każdym urzędzie państwowym, ale to nie wszystko. Jego znajomość wykorzystamy także w innych formalnych i oficjalnych sytuacjach, jak również w wielu innych. Z językiem urzędowym w Szwajcarii będziemy mieć styczność w:
urzędach państwowych;
szkołach, przedszkolach i na uniwersytetach;
ośrodkach zdrowia, w aptekach i u lekarzy specjalistów;
radiu, telewizji i codziennych gazetach;
komunikacji autobusowej, lotniczej, także w taksówkach i pociągach;
codziennym życiu, w sklepie czy na ulicy.
Niemiecki i szwajcarski…język niemiecki
Zdecydowana większość kantonów uznaje za urzędowy niemiecki, jednocześnie, według oficjalnych danych, aż 65% obywateli szwajcarskich za swój główny język podaje właśnie niemiecki. Czy to oznacza, że znając niemiecki, bez problemu dogadamy się z większością Szwajcarów? Niekoniecznie.
Szwajcaria to ojczyna regionalnych dialektów i właśnie z odmianą regionalną, tzw. Schwytzerdütsch mamy tu do czynienia. Nie mając wcześniej styczności z dialektami szwajcarskimi, tej odmiany nie zrozumie nawet rodowity Niemiec, dlatego też my, nawet z bardzo dobrym poziomem niemieckiego, poznanego w szkole, nie będziemy mieć zbyt dużych szans.
Jest jednak ratunek w tej, prawie beznadziejnej sytuacji. Szwajcarzy swój Schwytzerdütsch ograniczają tylko do mowy, w piśmie i oficjalnych zwrotach obowiązuje tzw. wysoki niemiecki/ literacki niemiecki, który praktycznie w 100% pokrywa się z tym, czego uczymy się w szkole i na kursach.
Dużo łatwiej mają osoby mówiące po francusku lub włosku, gdyż te języki nie mają mocno zróżnicowanych odmian dialektycznych w Szwajcarii i ze szkolnymi umiejętnościami włoskiego czy francuskiego, bez większych perypetii, będziemy w stanie porozumieć się z miejscowymi.
Retoromański- co to za twór?
Język retoromański, czy inaczej określany romansz to jeden z trzech oficjalnych języków urzędowych w Szwajcarii, choć obowiązuje tylko w jednym kantonie. Jednocześnie jednak jest to największy kanton, a w języku tym mówi aż 50 tys. osób. Powstał on na granicy z Włochami, w odseparowanych od świata dolinach szwajcarskich i stanowi coś w rodzaju ciekawostki lingwistycznej. Dla przeciętnego turysty czy pracownika z Europy nie będzie on odgrywał, jednak większego znaczenia. W Gryzonii dominującym językiem jest niemiecki, w którym porozumiemy się bez problemów.
Ratunek w angielskim?
Angielski nie jest wprawdzie ani w żaden sposób oficjalnie obowiązującym czy oczywiście językiem urzędowym w Szwajcarii, ale przez wzgląd na jego dominującą rolę na świecie, także w Szwajcarii ma on ugruntowaną pozycję.
Gdzie przyda nam się angielski w Szwajcarii:
- miejscowości turystyczne, ośrodki narciarskie i wspinaczkowe;
- język biznesu i reklamy- wysokiej klasy specjaliści branżowi, mogą zapomnieć o nauce innych języków;
- stolica kraju i duże ośrodki miejskie;
- kontakty z osobami młodymi ( wiele szkół i przedszkoli oferuje naukę języka angielskiego już od pierwszych klas).
Mam na imię Mieszko i pochodzę z małej miejscowości we wschodniej Polsce. Od czterech lat mieszkam i pracuję w Lublinie, który stał się moim drugim domem. Na co dzień pracuję jako tłumacz, a moją pasją jest pisanie. Lubię sporo czytać, dzięki czemu poznałem cienką, choć bardzo wyraźną linię pomiędzy teorią i praktyka. Z przyjemnością podzielę się z Państwem moim doświadczeniem i wiedzą. Poza pracą moją drugą pasją jest sport, który uprawiam od dziecka, co sprawia, że o kondycję nie muszę się martwić.
