Nieprzetłumaczalny zwrot – co to takiego?

Ciekawostki, Praca tłumacza

W każdym języku obcym, natrafić można na wyrażenie, które sprawia problem z tłumaczeniem. Co ma na to wpływ? Czasem może to być zawiła gramatyka, która funkcjonuje bez ściśle określonych zasad. Przyswojenie wszystkich przypadków i wyjątków gramatycznych może skutecznie utrudniać tłumaczenie. Także pisownia, która bardzo różni się od słowa mówionego przysparza kłopotów podczas tłumaczenia. Jednym z największych wyzwań dla tłumacza oraz osób uczących się języków obcych są nieprzetłumaczalne zwroty. Nie jest łatwo znaleźć odpowiednik w języku ojczystym, takiego zwrotu czy wyrażenia. Ich nauka trwa dłużej niż w przypadku wyrażeń łatwo przetłumaczalnych. Nieprzetłumaczalny zwrot – co to takiego? Czy naprawdę istnieją wyrażenia, których nie można przetłumaczyć?

Czym jest nieprzetłumaczalny zwrot?

Najprościej ujmując, nieprzetłumaczalny zwrot to taki, którego nie można dosłownie przetłumaczyć na język polski. Czy to oznacza, że nigdy nie poznamy znaczenia danego wyrażenia? Nie, nieprzetłumaczalny zwrot potrzebuje dokładniejszego opracowania. Tłumaczenie takiego zwrotu musi odbywać się na innej zasadzie niż w przypadku oczywistych wyrażeń.

Każdy tłumacz napotyka w swojej pracy takie zwroty. Nieprzetłumaczalne wyrażenie powoduje, że zawód tłumacza nie należy do łatwych. Trudne do przetłumaczenia słowa to nie lada wyzwanie. To ciekawe, że w różnych językach, sposób wyrażania myśli funkcjonuje inaczej. Etymologia słów i wyrażeń powoduje, że to, co w jednym języku może być słowem często używanym, trudno przełożyć w sposób dosłowny na inny język.

Ciekawy artykuł: Tłumaczenia dokumentacji inwestycyjnej

Co w językach jest nieprzetłumaczalne?

Czego nie da się przetłumaczyć? W każdym języku istnieją nieprzetłumaczalne zwroty. Problemy w pracy tłumacza zazwyczaj dotyczą idiomów. Idiomy maja to do siebie, że ich etymologia wyróżnia się czymś szczególnym. Idiomy i powidzenia dotyczyć mogą osób, zjawisk, charakterystycznych wydarzeń. Nie znając tych głównych składowych idiomu, można mieć wrażenie, że to nieprzetłumaczalny zwrot. Dla pełnego zrozumienia idiomów, należy zagłębić się nieco bardziej w pochodzenie.

Nieprzetłumaczalne zwroty to wyrażenia, które często są używane w języku potocznym. Mowa potoczna rządzi się swoimi prawami. Nie musi ściśle przestrzegać zasad języka oficjalnego. Stąd wydaje się, że nieprzetłumaczalne zwroty występujące w mowie potocznej, są nie do odtworzenia w języku docelowym.

Pewne zjawiska, zdarzenia czy zachowania lub opisy rzeczy niematerialnych,posiadają w języku swój charakterystyczny zwrot lub pojedynczy wyraz. Społeczności używają ich do określenia tych zjawisk, bez wykorzystywania oficjalnych nazw. Takie zabiegi językowe również uchodzić mogą za nieprzetłumaczalne zwroty.

Warto wiedzieć: Jak wyglądają tłumaczenia konferencyjne?

Jak radzić sobie z nieprzetłumaczalny zwrotami?

Aby poradzić sobie z nieprzetłumaczalnymi zwrotami, warto zastosować pewną zasadę. Należy uznać, że nieprzetłumaczalne zwroty nie istnieją. Dobry tłumacz potrafi rozgryźć każde wyrażenie i słowo i przenieść je do ojczystego języka. Słowa nieprzetłumaczalne to te, które sprawiają problem, nie posiadają odpowiednika. Nie oznacza to, że nie można ich przetłumaczyć. Wymaga to nieco więcej pracy, ale jest wykonalne.

Wyrażenia nieprzetłumaczalne warto rozłożyć na pojedyncze wyrazy. Przekład pojedynczych słów może ułatwić zrozumienie całego zwrotu. I stanie się on lepiej przygotowany do pełnego tłumaczenia na język docelowy. Taki sposób tłumaczenia zdecydowanie ułatwi pracę i pozwoli na uzyskanie wysokiej jakości przekładu.

Z idiomami sprawa wygląda nieco inaczej. Zrozumienie idiomów to jedyny sposób na to, aby nieprzetłumaczalny zwrot stał się w pełni przetłumaczalny. Każdy język posiada sporą ilość porzekadeł i powiedzeń. Świadomość ich istnienia doskonale przygotowuje do procesu tłumaczenia.

Zwroty, które nie posiadają odpowiednika w języku polskim, w sensie dosłownym, warto tłumaczyć opisowo. Oznacza to, że tłumacz powinien wyjaśnić odbiorcy, co oznacza lub kiedy stosuje się wyrażenie pozornie nieprzetłumaczalne. Można w ten sposób objaśnić odbiorcy znaczenie i słuszność zastosowania tego wyrażenia.

Musisz to znać: Jak sporządzać tłumaczenia poświadczone dokumentów?

Przykładowe nieprzetłumaczalne zwroty i ich objaśnienia

Na początek, jako zwrot nieprzetłumaczalny, przykład angielskiego idiomu:

No pain, No gaindosłowne tłumaczenie nic nam nie powie szczegółowego, brzmi: bez bólu, bez zdobywania. Tłumacz może opisowo wyjaśnić znaczenie, jako: bez wysiłku nie da się osiągnąć np. celu. Kolejnym sposobem tłumaczenia idiomu, będzie odnalezienie odpowiednika idiomu w języku polskim. Wtedy można niedosłownie, ale z przeniesieniem kontekstu zastosować: bez pracy nie ma kołaczy.

W języku niemieckim również można odnaleźć słowa, które są nieprzetłumaczalne. Niemieckie Vortparty nie znajduje odpowiednika w języku polskim. Ale nie oznacza to, że nie można jego znaczenia wyjaśnić. Vortparty to „impreza przed imprezą”. To taka „rozgrzewka” przed oficjalna częścią imprezy. w języku angielskim również funkcjonuje słówko, które określa taki rodzaj imprezy: before party.

„To be as cool as a cucumber” – co oznacza być chłodnym jak ogórek? Na pewno nie można doszukiwać się dosłownego znaczenia. Ten zwrot jest nieprzetłumaczalny. Ale można go wyjaśnić, aby był zrozumiały dla polskojęzycznych odbiorców. Tłumacz zastosuje: zachowywać stoicki spokój.

Nieprzetłumaczalne zwroty tak naprawdę nie istnieją. Tzn. istnieją, ale nie można powiedzieć, że są całkowicie nieprzetłumaczalne. Renomowane biura tłumaczeń, oferują przekład we wszystkich językach, wszystkich treści. Dlatego są przygotowane do tłumaczenia nawet tak trudnych wyrażeń. Doświadczenie pomaga w opracowywaniu treści, które pozornie wydają się niemożliwe do przekładu. Jeśli pojawi się problem z tłumaczeniem, warto oddać go w ręce specjalistów, którzy chętnie pomogą przetłumaczyć dosłownie wszystko.

Koniecznie sprawdź: Jaki tłumacz zarabia najwięcej?

Oceń wpis!
[Ocen: 0 Średnia: 0]